|
|
|
Η ΠΛΑΝΗ ΤΟΥ ΓΚΑΙΤΕ |
|
Για μια κριτική του μεταφραστικού λόγου
Η ιδέα του ισότιμου διαλόγου των γλωσσών, η υπόθεση λ.χ. ότι ο Έλληνας και ο Αμερικανός συγγραφέας ξεκινούν από την ίδια αφετηρία, δεν είναι απλώς εξωπραγματική – είναι ανόητη. Όπως μεταξύ κρατών το ισχυρότερο προελαύνει και το ασθενέστερο υποχωρεί, έτσι και οι εθνικές λογοτεχνίες και γλώσσες μόνο στα ευχολόγια συνυπάρχουν αρμονικά. Ο Γκέορκ Μπράντες μας το έχει πει από τον 19ο αιώνα. «Είναι κατάρα για έναν συγγραφέα να είναι γεννημένος σε μικρή χώρα. Πιο εύκολα κερδίζει την καθολικά αναγνώριση το τριτοκλασάτο ταλέντο που γράφει σε παγκόσμια γλώσσα, παρά το ανώτερο πνεύμα που εξαρτάται από τις μεταφράσεις.» [...]
Traductologie, Translation Studies, Übersetzungswissenschaft, Μεταφρασεολογία. Η θεωρητική ενασχόληση με τη μετάφραση στις μέρες μας ακούει σε ποικίλα και εντυπωσιακά ονόματα. Τα προϊόντα της, γενικά εγχειρίδια και ειδικά περιοδικά, επίτομα έργα και συνοπτικότερα μελετήματα, αυξάνονται κάθε χρόνο ραγδαία. Το ίδιο συμβαίνει με τα αυτοαναφορικά κείμενα, αυτά που οι ίδιοι οι μεταφραστές εκπονούν για τη δουλειά τους.
Το βιβλίο Η Πλάνη του Γκαίτε: Για μια κριτική του μεταφραστικού λόγου του Κώστα Κουτσουρέλη δεν ανήκει στα παραπάνω. Ο συγγραφέας του δεν επιθυμεί να προσθέσει μιαν ακόμη στις πολλές, ερεθιστικές ή αδιάφορες, θεωρίες που εκπονούνται διαρκώς για το αντικείμενο, ούτε να διεκδικήσει εύσημα ειδήμονος. Πρόθεσή του είναι να συμβάλει στην κριτική του τρέχοντος μεταφραστικού λόγου, να υποδείξει τα, συχνά, άδηλα ιδεολογήματα που τον τρέφουν και τις δοξασίες που, εμμέσως ή αμέσως, καλλιεργεί.
~.~
ΕΓΡΑΨΑΝ ΓΙΑ ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ
To βιβλίο του Κώστα Κουτσουρέλη, σφραγισμένο και αυτό με το απαραγνώριστο ύφος του, που συνδυάζει τη λιτότητα με τη λογιοσύνη, και τον βραχυπερίοδο λόγο με την αυστηρή συλλογιστική, αποκαθιστά την πράξη έναντι της θεωρίας και διασώζει κάτι από το «χρυσοπράσινο αντιφέγγισμα» της ζωής. Κι ας αφήσουμε τον Χάιντεγκερ να μονολογεί ότι «μέχρι τώρα ο άνθρωπος έπραξε παρά πολύ και στοχάστηκε πολύ λίγο». Σε μια εποχή αλεξανδρινή σαν τη δική μας, ένα θεωρητικό βιβλίο που δείχνει προς την πράξη, παναπεί προς τη ζωή, είναι οπωσδήποτε μια εξαίρεση – μια εξαίρεση προς έπαινον.
ΘΕΟΔΟΣΗΣ ΒΟΛΚΩΦ
BookPress, 19.1.2023
Το λεκτικό του, η άριστη γνώση του θέματος (μελέτη, διακείμενο, έρευνα, συγκρίσεις, στατιστικές και διάφορες παράμετροι εκδοτικές, ιδεολογικές, πολιτικές κά), οι μεγάλες αλήθειες του, η πράξη πίσω από τις ωραίες μεταφραστικές θεωρίες και τις συνήθεις επιστημονικοφανείς δοξασίες, ο τεκμηριωμένος λόγος του, οι συναρπαστικές διεισδυτικής ματιάς παρατηρήσεις του, η εξαιρετική επαναδιατύπωση του ξεχασμένου αυτονόητου, οι ειλικρινείς, κατασταλαγμένες, στέρεες αλλά και απόλυτες κάποτε απόψεις του, που έλκουν τη διαφωνία και τον περαιτέρω προβληματισμό του αναγνώστη, η τολμηρή απόφανση για να σταθώ σε αυτά – θα σας γοητεύσουν.
ΕΛΕΝΗ ΜΩΥΣΙΑΔΟΥ-ΔΟΞΑΣΤΑΚΗ
facebook, 10.4.2023
Στο βιβλίο η «Πλάνη του Γκαίτε» ο Κουτσουρέλης συνεχίζει τους κριτικούς στοχασμούς του, περνώντας στο πεδίο της μετάφρασης. Εδώ παραμένει σταθερό το χαρακτηριστικό της κριτικής γραφής του: η αναγνωστική απόλαυση. Είτε συμφωνείς, είτε διαφωνείς με την επιχειρηματολογία που αναπτύσσεται τα κείμενα του Κουτσουρέλη είναι κατανοητά και δομημένα, χωρίς να είναι ανιαρά ή προβλέψιμα. Ο συγγραφέας με δηλητηριώδη καυστικότητα περιγράφει τα εγχώρια και τα αλλότρια ήθη στο μεταφραστικό πεδίο. Παράλληλα, από τη θέση του μεταφραστή αποφεύγει συστηματικά την αοριστολογία, περιγράφοντας τα δικά του μεταφραστικά «αξιώματα».
ΚΩΣΤΟΥΛΑ ΜΑΚΗ
Ποιείν, 12.4.2023
Κώστας Κουτσουρέλης,
Η πλάνη του Γκαίτε,
Για μια κριτική του μεταφραστικού λόγου,
Μικρή Άρκτος 2022
[ Κυκλοφορεί ] ![]() |
|
|
|
|
