|
|
|
ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΚΑΙ ΤΙ ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ Η ΠΟΙΗΣΗ |
|
Δώδεκα ομόκεντρα δοκίμια
Τι είναι η ποίηση και ποιον σκοπό επιτελεί; Παραμένει ο μοντερνισμός πηγή έμπνευσης για τους σημερινούς ποιητές ή, αντίθετα, ως νέος ακαδημαϊσμός, τους είναι πλέον βαρίδι; Ποιος ο δημόσιος ρόλος του ποιητή και ποια η σχέση του με την Αγορά; Είναι πράγματι αυτή μια σχέση ανταγωνιστική όπως πολλοί επιμένουν; Είναι η νεωτερική ποίηση εξ ορισμού αντιλυρική; Πώς διαδόθηκε η αντίληψη εκείνη που θέλει τον ποιητή αναξιοπαθή και παρία; Ποια είναι τα γνωρίσματα που πρέπει να έχει ένα παλαιότερο ποιητικό έργο για να θεωρείται ακόμη επίκαιρο; Ποια η σημασία της αρχιτεκτονικής δομής, της εκφραστικής οικονομίας, της σαφήνειας ή ασάφειας σε ένα ποίημα; Σε ποια ατμόσφαιρα κινείται η νεώτατη ποίησή μας; Γιατί τις τελευταίες δεκαετίες σημειώθηκε διεθνώς μια εντυπωσιακή στροφή προς τις παραδοσιακές ποιητικές φόρμες; Ποια είναι η θέση του τραγουδιού στην ποιητική μας παράδοση;
Δύο χρόνια μετά το πολυσυζητημένο Η τέχνη που αυτοκτονεί. Για το αδιέξοδο της ποίησης του καιρού μας (Μικρή Άρκτος, α’ έκδοση 2019, επανειλημμένες ανατυπώσεις έκτοτε), ο Κώστας Κουτσουρέλης επανέρχεται στο ποιητικό πρόβλημα της εποχής μας. Τα δώδεκα κείμενα που συναπαρτίζουν τον τόμο Τι είναι και τι δεν είναι η ποίηση υπακούουν σε μια συγγραφική πρόθεση συνθετική. Όλα τους δορυφορούν γύρω από το ίδιο νοερό σημείο, την κατάσταση της ποίησης σήμερα. Εξού και ο χαρακτηρισμός τους: ομόκεντρα δοκίμια.
Κώστας Κουτσουρέλης,
Τι είναι και τι δεν είναι η ποίηση,
Δώδεκα ομόκεντρα δοκίμια,
Μικρή Άρκτος 2021
~.~
ΕΓΡΑΨΑΝ ΓΙΑ ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ
Το βιβλίο «Τι είναι και τι δεν είναι η ποίηση» δεν είναι μόνο οξεία κριτική. Είναι και στιβαρή θεωρία, πράγμα που ελπίζω πως κατέστη ήδη αρκούντως σαφές. Αντιστοίχως δεν είναι απλώς πολεμική. Είναι και ποιητική. Με αυτή την έννοια μάλιστα αποτελεί το σημείο συμβολής των δύο αυτών συγγενών αλλά διακριτών δυνάμεων, της θεωρίας και της κριτικής. Θα έλεγα δε ότι αν το «Τι είναι και τι δεν είναι η ποίηση» αποτελεί κατά βάσιν τη στοιχείωση της ποιητικής, «Η τέχνη που αυτοκτονεί» είναι η εφαρμογή της στο πεδίο, όπου πεδίο είναι βέβαια το σύγχρονο ποιητικό τοπίο. Θα μπορούσαμε να κάνουμε λόγο για μια «πολεμική ποιητική» ή αν θέλαμε να γίνουμε κάπως γλαφυρότεροι στο λίμπο ετούτο, στη ζώνη του λυκόφωτος όπου μεταξύ φθοράς καια φθαρσίας διατρίβει η σύγχρονη ποίηση, θα μπορούσαμε –παραφράζοντας τον περίφημο υπότιτλο από «Το λυκόφως των ειδώλων» – να παραλλάξουμε τον τίτλο του βιβλίου ως εξής: Τι είναι και τι δεν είναι η ποίηση ή Πώς κάνει κανείς ποιητική με το σφυρί.
ΘΕΟΔΟΣΗΣ ΒΟΛΚΩΦ
BookPress, 21.11.2021
Δυο χρόνια μετά το πολυσυζητημένο βιβλίο του «Η τέχνη που αυτοκτονεί. Για το αδιέξοδο της ποίησης του καιρού μας» (Μικρή Άρκτος, 2019), που γνώρισε επανειλημμένες ανατυπώσεις, ο γνωστός δοκιμιογράφος Κώστας Κουτσουρέλης επανέρχεται στο ποιητικό πρόβλημα της εποχής μας με το βιβλίο του: «Τι είναι και τι δεν είναι Ποίηση (Δώδεκα ομόκεντρα δοκίμια). Τα δοκίμια αυτά περιστρέφονται γύρω από το ίδιο θεματικό κέντρο, δηλαδή την κατάσταση της ποίησης σήμερα, εξ ου και ομόκεντρα. Ειδικότερα, ο συγγραφέας αναλαμβάνει να ξεκαθαρίσει κάποια θέματα που για λόγους οικονομίας δεν το έκανε στο προηγούμενο βιβλίο του, να τα συμπληρώσει ή καλύτερα να τα θεμελιώσει, πράγμα που δείχνει την ευθύνη του ως δοκιμιογράφου και τη φροντίδα του να διευκολύνει ως κριτικός της λογοτεχνίας τους αναγνώστες να κατανοήσουν καλύτερα το πρόβλημα.
ΧΡΗΣΤΟΣ Δ. ΑΝΤΩΝΙΟΥ
Περί ου, 6.11.2021
Ο Κώστας Κουτσουρέλης είναι πολλά: νομικός, μεταφραστής, συγγραφέας, επιμελητής βιβλίων, ποιητής και ο ίδιος. Το τελευταίο του βιβλίο μόνο απλότίτλο δεν έχει: «Τι είναι και τι δεν είναι η ποίηση». Υπότιτλος: «Δώδεκαομόκεντρα δοκίμια». Από τις Εκδόσεις Μικρή Αρκτος κυκλοφορεί και... μας βάζει σε μπελάδες. Μα είναι ερώτημα αυτό; Που μάλιστα ο συγγραφέας τολμά να μην το βάζει καν σαν ερώτημα, αλλά ως κατάφαση! Γιατί ναι. Δίνει μια απάντηση ο ίδιος.
ΝΟΡΑ ΡΑΛΛΗ
Εφημερίδα των Συντακτών, 5.6.2021
Κάθε νέο βιβλίο του Κώστα Κουτσουρέλη έρχεται να θέσει σε συζήτηση σημαντικά θέματα με τρόπο ανατρεπτικό. Στηρίζεται στο βαθιά γνώση του εκάστοτε θέματος, στην πολύπλευρη παιδεία του και την εξαιρετική αίθηση του λόγου, η οποία καθιστά ακόμη και τα κριτικά του δοκίμια έργα τέχνης. Προσωπικά η ανάγνωση μερικών κεφαλαίων από το πόνημά του «Τι είναι και τι δεν είναι η ποίηση. Δέκα ομόκεντρα δοκίμια» μου προκάλεσε διανοητική και αισθητική συγκίνηση. Θεωρώ δε ότι αποτελεί αναγκαίο ανάγνωσμα.
ΑΓΑΘΟΚΛΗΣ ΑΖΕΛΗΣ
facebook, 23.5.2021
Στο βιβλίο του «Τι είναι και τι δεν είναι η ποίηση» και στα δώδεκα ομόκεντρα δοκίμια που το απαρτίζουν, ο Κουτσουρέλης απορρίπτει εξαρχής την ανιστορική περιαυτολογία που εντοπίζεται σε όσους ισχυρίζονται ότι η ποίηση είναι μια ελιτίστικη τέχνη την οποία οι πολλοί δεν μπορούν να εκτιμήσουν. Αρνείται επίσης να συναινέσει σε κάθε τύπου υποκειμενικές εκφάνσεις που συνοδεύονται συχνά από λυρικές νότες κοινότοπων ρεπερτορίων: η ποίηση ως φάρμακο/παρηγορία, θρησκεία, διάνοια. Απέναντι σε αυτούς τους αοριστολογικούς αφορισμούς ο Κουτσουρέλης δεν αποποιείται τη δυνατότητα εκφοράς ενός συμπεριληπτικού ορισμού της ποίησης. Επιλέγει μάλιστα αυτόν του Ποσειδώνιου του Ρόδιου, όπως έχει αποδοθεί από τον Γιώργο Βαρθαλίτη: «Το ποίημα είναι γλωσσική έκφραση έμμετρη ή έρρυθμη, η οποία με την έντεχνη κατασκευή της ξεφεύγει από τον πεζό λόγο». Για να συμπληρώσει επιπλέον πως η ποίηση είναι μια τεχνική οργάνωση του λόγου.
ΚΩΣΤΟΥΛΑ ΜΑΚΗ
Ποιείν, 12.4.2023
[ Κυκλοφορεί ] ![]() |
|
|
|
|
